Giữa trùng khơi bao la, nơi đảo Trường Sa thân yêu của Tổ quốc, để đảm bảo an toàn cho những chuyến hải trình của tàu bè, ngọn hải đăng được coi như “mắt thần”. Những cán bộ trông coi ngọn hải đăng cũng ngày ngày chăm sóc nó như chính con mắt của mình…
 |
Đối diện... “thần đèn”
Chúng tôi đến trạm Hải đăng Trường Sa Lớn đúng lúc các cán bộ trong trạm đang chuẩn bị bữa cơm trưa. Mùi thơm phức của món cá rán dẫn dụ chúng tôi vào khu bếp của trạm. Chưa hết ngạc nhiên về căn bếp gọn gàng, chỉ hơn chục mét vuông được sắp xếp ngăn nắp thành từng khu, chúng tôi đã bị ấn tượng bởi không khí nấu ăn của những đầu bếp vui vẻ tại đây. Người huýt sáo, người vui vẻ hát... khiến chúng tôi cũng vui lây. Tôi vội ngồi xuống nhặt rau cùng Tuấn Anh – một chiến sỹ của trạm Rada 11 và là người hàng xóm thân thiết của trạm Hải đăng.
Tay thoăn thoắt nhặt rau, Tuấn Anh hào hứng khoe với tôi về rổ rau – chiến lợi phẩm khó kiếm nhất trên đảo mà anh vừa hái được buổi sáng. Rổ rau, theo Tuấn Anh, đa phần là rau dại mọc trên đảo: Đay dại, mầm cải, rau đồng đội, rau húng lá mơ, lá tra, cải mầm... Ấn tượng nhất trong lần gặp đầu tiên này không phải là bản lĩnh, sự rắn rỏi hay chịu đựng gian khổ của những anh thợ đèn “cưỡi sóng, đạp gió” Trường Sa mà là hình ảnh yêu đời, vui tươi đến mức khiến người khác phải ghen tỵ của các anh.
Dường như Tuấn Anh tinh ý nhận ra ngay cảm giác của tôi, anh liền tiếp lời: “Nhìn vậy thôi chứ các anh ở đây đều thân thiết và dễ mến lắm. Các anh chị nhà báo cứ thử ăn cơm ở đây một bữa là lần sau lại muốn đến đây nói chuyện cho mà xem...”. Tuấn Anh vừa dứt lời thì anh Nguyên, cán bộ trạm Hải đăng nói: “Bao nhiêu năm ở biển nên vậy đấy, chứ bọn anh hiền khô à, cô nhà báo có vào đây xào chuối giúp anh không?”. Tiếp lời, anh Vũ Sỹ Lưu – Trưởng trạm Hải đăng, người mà thoạt nhìn có vẻ khó tính nhất trạm, với giọng nói trầm, hơi khô khan và cặp lông mày rậm nói vui: “Bọn anh quen sống với biển cả, với thiên nhiên rồi. Nói chuyện với cái nắng, cái gió của Trường Sa cũng quen rồi, không nói khéo được đâu”. Câu nói đùa vui của các anh khiến tôi và người đồng nghiệp đi cùng xua tan mọi cảm giác e ngại ban đầu.
Thực phẩm cho bữa ăn tuy đơn sơ nhưng dưới bàn tay tháo vát, đảm đang của những “ông nội trợ” trong trạm, chúng tôi đã có một bữa cơm với đầy đủ các món rán, xào, kho đều từ nguyên liệu duy nhất là cá. Với những dịp có khách từ đất liền ra như thế này thì không thể thiếu rượu được. Rượu được các anh cất giữ cả năm, chỉ đợi khách đến để dùng. Uống cạn chén rượu mà như Tuấn Anh, người hàng xóm thân thiết của trạm nói vui là “chén ruợu nhập môn”, dường như mọi dè dặt ban đầu đều bị xua tan hết. Lúc này mới thực sự là lúc chúng tôi nhập cuộc, bởi chúng tôi đã được coi như một người bạn của trạm Hải đăng.
 |
Anh Vũ Sỹ Lưu – Trạm trưởng Hải đăng Trường Sa Lớn đang lau chùi, bảo dưỡng đèn để đảm bảo chiếu sáng phục vụ an toàn hàng hải trên vùng biển Trường Sa. |
Anh Lưu là một trong những người đầu tiên đi Trường Sa (từ năm 1993). Tính đến thời điểm chúng tôi ra thăm đảo, anh đã có mặt ở vùng biển đảo xa xôi này của Tổ quốc tròn 20 năm. Bởi vậy như câu nói vui của anh: “Mình là người may mắn nhất khi được ra Trường Sa từ rất lâu rồi. Ngày đó đèn hải đăng còn dùng bằng ắc quy, bởi vậy ánh sáng có lúc lập lòe như điếu thuốc lá. Cho đến bây giờ, anh cũng được tận mắt chứng kiến Trường Sa đổi khác, đầy đủ và phát triển hơn rất nhiều. Đặc biệt, hải đăng bây giờ được trang bị hiện đại với hệ thống đèn, thiết bị chiếu sáng đều sử dụng bằng điện”.
Trong câu chuyện với các cán bộ khác trong trạm, tuyệt nhiên các anh đều không nói đến sự vất vả của mình. Anh Nguyên – cán bộ trạm Hải đăng, người gốc Hải Phòng cũng ở trên đảo được tròn 17 năm. Bắt đầu từ năm 1996, anh ở đảo An Bang được 14 tháng. Về nghỉ phép, sau đó anh lại tiếp tục đi Song Tử Tây 3 lần liên tiếp, sau đó đi đảo Tiên Nữ, rồi quay lại An Bang... “Cứ như thế ròng rã 17 năm trời, mình đi từ lúc cậu con trai anh được 1 tháng tuổi rưỡi. Giờ cu cậu được 17 tuổi rồi”, anh Nguyên chia sẻ. Mắt anh bỗng sáng rạng ngời nói với tôi: “Các cháu ở nhà ngoan và quý bố lắm, mặc dù bố không ở nhà nhiều...”.
 |
| “Góc vườn” nhỏ bé trong khu sinh hoạt chung của nhân viên trạm Hải đăng Trường Sa Lớn. |
Tôi hỏi anh, trong từng đó năm ngoài đảo, anh có thể chia sẻ cảm xúc của mình, anh nói không đắn đo: “Lúc đầu còn bỡ ngỡ, chứ giờ quen quá rồi. Có khi cho mình về đất liền không thích nghi nhanh bằng sống ở đây đâu... Ở đây nhìn mây, nhìn trời là bọn mình biết được mưa, nắng, biết được con nước, thủy triều...”.
Rồi anh Nguyên quay sang bên cạnh, giới thiệu với tôi về “3 đứa con” là 3 chú chó mà anh nuôi trên đảo. Anh coi chúng như con của mình vậy. Anh biết tường tận tính cách cho đến sở thích của chúng. “Con Keo khôn và ngoan lắm, lại còn rất hiểu ý nữa. Có những hôm mình đi câu ngồi 3 tiếng đồng hồ giữa buổi trưa nắng chang chang, vậy mà cả 3 đứa đều ngồi cùng mình đến lúc đi về...”, anh Nguyên vừa xoa đầu con Keo vừa nói.
Anh Nguyên còn khoe với tôi: “Giờ mình khâu áo còn đẹp hơn cả vợ mình nữa, mũi nhỏ xíu, thẳng tắp...”. 17 năm sống xa gia đình, xa vợ con nên đúng là anh thạo hết cả việc mà đáng lẽ ra là của vợ làm. Nhìn bề ngoài, với dáng người thấp đậm, làn da đen sạm cùng giọng nói to sang sảng, anh Nguyên cũng có cảm giác khó gần. Thế nhưng, đúng là khi tiếp xúc, những anh “lính nhà đèn” này đều khiến người ta thấy dễ mến và thân thiện vô cùng...
Trạm trưởng Vũ Sỹ Lưu cười và nói với tôi: “Cuộc đời anh chỉ quanh quẩn với cây đèn thế thôi em ạ”. Câu nói vui của anh nhưng ẩn sau đó là cả một ý nghĩa sâu xa. Và, đến tận bây giờ, tôi vẫn nhớ như in từng giọng cười, từng ánh mắt tràn đầy niềm tin và hy vọng của những con người canh giữ “mắt biển” Trường Sa. Tuy không nói ra, nhưng tôi hiểu các anh đã thầm xác định gắn bó cả cuộc đời với nghiệp gác đèn Trường Sa. Sự hy sinh thầm lặng, cùng tinh thần, bản lĩnh, ý chí kiên cường không ngại gian khổ đó đã giúp hàng triệu ngư dân Việt Nam, cùng đội tàu 130 nghìn chiếc vững tin đánh bắt trên vùng biển chủ quyền của Tổ quốc.
Sứ mệnh cao cả của Hải đăng Trường Sa Lớn
Hải đăng Trường Sa Lớn được xây dựng năm 2009, giúp tàu thuyền hoạt động trong vùng biển Trường Sa định hướng và xác định được vị trí của mình. Vai trò của hải đăng này vô cùng quan trọng. Mỗi ngọn hải đăng được dựng trên biển tương ứng với nó là một cột mốc dựng lên trên đất liền. Khi đó, Việt Nam sẽ có căn cứ thông báo với quốc tế và có tên trên hải đồ thế giới. Mỗi cây đèn khi xây dựng đều có một đặc thù, màu sắc, hình khối khác nhau để phân biệt được lãnh thổ quốc gia. Nhờ có nó mà trong giao thương quốc tế, tàu thuyền đi qua sẽ biết đây là lãnh hải của nước nào.
|
