Loài ký sinh trùng không “làm chuyện ấy” suốt 10.000 năm

Các nhà khoa học đã phát hiện ra một sự thật hết sức “kỳ lạ” rằng loài ký sinh trùng gây bệnh ngủ nguy hiểm ở châu Phi đã không “làm chuyện ấy” trong suốt 10.000 năm.

Loài ký sinh trùng gây ra bệnh ngủ đã không "làm chuyện ấy" suốt 10.000 năm.

Sự thật kỳ lạ này được phát hiện thông qua công nghệ phân tích gene để nghiên cứu loài ký sinh trùng nguy hiểm. Kết quả cho thấy, tất cả ký sinh trùng gây bệnh ngủ ở người trong hàng ngàn năm qua đều được nhân bản từ một bản thể duy nhất.

Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng nếu loài ký sinh trùng Trypanosoma brucei gambiense "tham gia" vào quy trình sinh sản hữu tính thì sẽ dẫn đến sự sụp đổ trong tiến hóa của nó.

Ký sinh trùng nguy hiểm này khiến ít nhất 6.000 người thiệt mạng mỗi năm ở châu Phi, chủ yếu là người dân thuộc khu vực cận sa mạc Sahara và lan truyền cho con người thông qua loài ruồi Glossina (còn gọi là Ruồi Tsetse) khi bị ruồi cắn.

Bệnh ngủ khiến 6.000 người dân châu Phi thiệt mạng mỗi năm.

Ban đầu người ta cho rằng loài ký sinh trùng này sống trên các động vật hoang dã, và chúng chỉ mới chuyển sang con người vào thời điểm hơn 10.000 năm trước. Theo các nhà nghiên cứu từ Đại học Glasgow (Scotland) thì kể từ thời điểm đó đến nay, chúng chỉ có những thay đổi rất nhỏ trong bộ gene. Điều này chứng tỏ loài này là nhân bản vô tính của 1 cá thể duy nhất thay vì có sự pha trộn gene như khi sinh sản hữu tính.

Theo Willie Weir, chủ nhiệm của nghiên cứu: "Chúng tôi đã phát hiện ra rằng những ký sinh trùng gây bệnh ngủ châu Phi đã tồn tại từ hàng ngàn năm nay mà không quan hệ tình dục và hiện chúng đang phải chịu hậu quả của việc này".

Tiến sĩ Weir cho biết: "Mỗi sinh vật đều có các đoạn ADN mã hóa trong nhiễm sắc thể. Trong quá trình sinh sản hữu tính, ADN trong nhiễm sắc thể sẽ được kết hợp ngẫu nhiên trên các thế hệ sau, có sự xáo trộn của ADN để tạo nên đột biến và tiến hóa phù hợp với thay đổi môi trường”.

"Quá trình này tạo ra sự đa dạng trong di truyền và thông qua chọn lọc tự nhiên sẽ có thể loại bỏ những đột biến không mong muốn từ đó thúc đẩy sự tồn tại lâu dài của loài”.

"Tuy nhiên, loài ký sinh trùng này lại không có quan hệ tình dục. Dựa theo lý thuyết tiến hóa tiên đoán rằng, về lâu dài chúng sẽ phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Việc thiếu tình dục đã để lại một đặc tính di truyền "chữ ký" trong DNA của chúng. Về mặt lý thuyết thì loài này có thể tuyệt chủng trong vòng 20 năm nữa, sớm hơn hoặc muộn hơn.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí trực tuyến Elife.